Sunatan anu mindeng urang sebut
kalayan khitanan nyaéta prosés ngabersihkeun diri ku cara motong (kulup)
sawaréh leutik kelamin lalaki. Upacara sunatan/khitanan dipigawé jeung maksud
ambéh pakakas vitalna bersih ti najis. Budak anu geus ngajalanan upacara sunatan dianggap
geus ngalaksanakeun salah sahiji sarat utama minangka umat Islam. Upacara
sunatan diayakeun biasana lamun budak lalaki umur 6 warsih. Dina upacara
sunatan sajaba paraji sunat, ogé diondang para tatangga, handai tolan sarta
baraya. Béda jeung budak awéwé, upacara sepitan budak awéwé diayakeun dina
wayah budak éta leutik kénéh atawa masih orok, sangkan henteu éra.
Baheula saméméh aya dokter
masarakat mindeng ngagunakeun jasa bengkong atawa mantri pikeun nyunatan.
Disebut bengkong alatan pakakas anu dawam paké pikeun sunatan, nyaéta pakakas
anu dijieun ti sebilu awi anu tengahna dibéré liang pikeun mencapit tungtung
pakakas kelamin budak anu baris disunat.
Geus jadi talari di tatar Sunda,
lamun aya budak anu baris di sunat sapoé saméméhna sok aya acara arak-arakan
(kuriling kampung). Arak-arakan biasana dipirig sakaligus dimeriahkeun ku
kasenian tanjidor (pikeun wewengkon Bekasi), sisingaan (daérah Subang), sarta
kuda renggong (Sumedang/ Majalengka). Peuting poéna diayakeun sukuran.
Dina palaksanaanana isuk-isuk budak
anu baris disunat dimandikeun atawa dikeueum di kolam nepi ka ngadégdég (kiwari
hal sarupaning éta arang dipigawé deui berhubung téknologi kaséhatan geus
ngembang), saterusna dipangku dibawa ka halaman imah pikeun disunat ku paraji
sunat (bengkong), loba jelema anu nyaksian diantarana aya anu nyekel hayam jalu
pikeun dipeuncit, aya anu nyekel petasan sarta macem-macem tatabeuhan bari
nganyanyikeun marhaban.
Babarengan jeung budak disunat,
hayam jalu dipeuncit minangka bela, petasan disulut, sarta tatabeuhan
disadakeun. Saterusna budak anu geus disunat dibawa ka imah pikeun diobatan ku
paraji sunat. Henteu lila sanggeus éta para ondangan ogé rajol, boh anu deukeut
boh anu laér. Maranéhanana méré duit/ nyecep ka budak anu disunat éta ambéh
bergembira sarta bisa mopohokeun rasa geringna.
Peuting na diayakeun acara pagelaran
kasenian Sunda. Kasenian Sunda anu dawam dipentaskan atawa ditanggap dina acara
sunatan diantarana:
* Wayang Golek
* Sisingaan
* Pencak silat
* Jaipongan
* Tembang Sunda Cianjuran
* Kacapian
* Kliningan
* Rupa-rupa tarian
* Sintren
* Tarling
* Wayang Golek
* Sisingaan
* Pencak silat
* Jaipongan
* Tembang Sunda Cianjuran
* Kacapian
* Kliningan
* Rupa-rupa tarian
* Sintren
* Tarling
Prosesi pagelaran kasenian sunda
biasana nepi ka isuk-isuk atawa nepi ka isukan sanggeus khitanan. Sakabéh éta
ditujukeun minangka babasan rasa syukur sarta ménta karaharjaan sarta
kasalametan lahir bathin dunya sarta ahérat.